شبکه ایران به نقل از روزنامه شهروند - نشست انجمن حمایت از حقوق کودکان که دوشنبه گذشته برگزار شد، جایی بود برای بیان نظرات کسانی که این روزها هر یک به نوعی، گوشه کار فعالیت مدنی برای کم کردن آلودگی هوا و رعایت حق هوای پاک برای کودکان را گرفتهاند. محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست، منیژه حکمت تهیهکننده و کارگردان سینما، حسن عشایری نوروسایکولوژیست و استاد دانشگاه، سعید دهقان، وکیل دادگستری و مدیرگروه حقوقی وکیلالرعایا و سمانه طاهری، فعال محیطزیست و عضو نهاد مدنی کودکان آبی شهر سربی کسانی بودند که عصر دوشنبه به جلسه این ماه انجمن حمایت از حقوق کودکان آمده بودند تا راهکارهایشان را برای کم کردن آلودگی هوا برای بهتر نفس کشیدن کودکان بیان کنند.
منیژه حکمت، کارگردان و تهیهکننده سینما، یکی از هنرمندانی است که در چند ماه گذشته فعالیتهایی را در حوزه آلودگی هوای تهران شروع کرده است. او از 2 ماه گذشته به همراه تعدادی از هنرمندان مانند همایون شجریان، داریوش مهرجویی، پگاه آهنگرانی، فرزانه طاهری و... و تعدادی از فعالان اجتماعی مانند ماشاءالله شمسالواعظین، فاطمه راکعی و... میثاقی را درباره آلودگی هوای تهران امضا کردهاند و البته آن را به امضای 3 وزیر دولت یازدهم که بهطور مستقیم با محیطزیست درگیرند هم رساندهاند.
حکمت در این نشست درباره این فعالیت گفت: «ما یک حرکت مدنی را با حضور هنرمندان شکل دادیم. دور هم جمع شدیم و فکر کردیم چه راهکاری میشود برای این وضع ناگوار محیطزیست انجام داد. با خانم ابتکار حرف زدیم و ایشان گفتند بودجه نیست. بنابراین تصمیم گرفتیم صندوقی ایجاد شود که مردم یارانههایشان را بدهند و از این صندوق استقبال شد بهطوریکه 30هزار نفر از اهالی سینما و موسیقی آن را امضا کردند. حالا هم خبرهایش به قدری انعکاس داشته که مردم میخواهند کمک کنند و به این طرح بپیوندند، ما هم قصد داریم این حرکت را به صورت فراگیر انجام دهیم تا یارانهها به محیطزیست اختصاص پیدا کند. این میثاق را 3 وزیر مرتبط با مسائل محیطزیست هم امضا کردهاند و اگر این حرکت اجتماعی بیشتر شکل بگیرد و فراگیرتر شود میتوانیم این حرکت مدنی را بهتر پیش ببریم بنابراین از همه دعوت میکنم به این طرح بپیوندند.»
او درباره فرهنگسازی و آموزش رعایت مسائل زیستمحیطی به کودکان گفت: «درباره فرهنگسازی و آموزش هم یک طرح را به وزارت ارشاد بردیم که اگر با آن موافقت شود، از این به بعد در همه فیلمهای مربوط به کودکان، در نظر گرفتن مسائل زیستمحیطی قانون میشود. از طرف دیگر ما درحال ساخت شهر موشها هم هستیم که در آن بحثهای مهم محیطزیستی مطرح میشود. کلیپهای مربوط به محیطزیست و آلودگی هوا هم درحال ساخت است که تا یک سال دیگر به نتیجه میرسد.» او درباره راهحل فوری پیشنهادی برای رفع آلودگی هوا گفت که اگر قرار باشد یک راهکار ضربالاجلی برای آلودگی هوای تهران پیشنهاد دهم، میگویم که بهتر است ماشینهایمان را در خیابان پارک کنیم و پیاده برویم.
در ادامه این نشست، محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست، آلودگی هوا را موضوع باقدمتی در تهران دانست و گفت: «اولین هشدار درباره آلودگی هوای تهران، آبان 1336 در روزنامه اطلاعات داده شد و با ادبیاتی از آلودگی هوا یاد شده که اگر تاریخ آن را حذف کنیم میتواند متعلق به امروز باشد.»
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست درباره چشمههای جدید ایجاد گرد و غبار در خاورمیانه هم گفت که کشور ترکیه با قلدری تمام حقابه دجله و فرات را به عراق نمیدهد و از طرف دیگر ایران در برابر این موضوع سکوت کرده است چون وزارت نیرو خودش هم یکی از مهمترین عوامل خشکیدن تالابهای ایران است.
او در ادامه به چند عامل اصلی آلودگی هوا اشاره کرد: «چند دلیل اصلی باعث تشدید آلودگی هوا شده است. یکی از آنها بنزین است که عدد اوکتان آن در سال قبل 87 بود درحالیکه حداقل عدد اوکتان باید 95 باشد. مسأله دیگر ساز و کار سوخترسانی یعنی کاربراتور خودروهایمان است که مناسب نیست و بیشتر خودروهای ما یورو 2 هستند درحالیکه الان خودروهای یورو 6 وارد بازار شدهاند. سومین مسأله خودروهای فرسوده هستند به این صورت که 70هزار خودرو فرسوده وجود دارد که به اندازه 2میلیون خودرو آلودگی ایجاد میکنند. چهارمین مورد فرودگاه مهرآباد است که نشست و برخاستهای هواپیما که در این فرودگاه انجام میشود معادل آلودگی روزانه 2میلیون خودرو است. عامل پنجم هم نیروگاههایی هستند که مازوت میسوزانند بهطوری که درحال حاضر 60میلیون لیتر مازوت در تهران مصرف میشود.» وجود نداشتن عایقهای رطوبتی و حرارتی در ساختمانهایی که شهرداری جواز ساخت آنها را میدهد، یکی از دیگر دلایل اصلی آلودگی هوای تهران از نظر محمد درویش است. به گفته او «به نظر میرسد ما همه چیز را میدانیم اما حالا که همه چیز را میدانیم چرا هیچ اتفاقی نمیافتد؟ دولت میگوید پول نداریم اما تونل توحید و صدر احداث میشود. سد گتوند احداث میشود و 13هزار میلیارد هزینه صرف میشود. پس پول هست اما اینکه چرا اختصاص داده نمیشود به این دلیل است که آگاهی وجود ندارد.»
حسن عشایری، نوروسایکولوژیست هم در این نشست گفت: «من سالها در آلمان بودم و در آنجا که عضو یک انجمن محیطزیستی بودم فقط فیزیکدانها عضو بودند و کودکان. در آنجا فیلمی را برای بچهها نشان دادند که یک فولکس را که 24 ساعت در یکجا نگهداری کردند و به بچهها نشان داده شد که در 24 ساعت مقدار اکسیژنی که مصرف میشود به اندازهای است که برای 80سال انسان لازم است. کجا آموزش و پرورش ما این کارها را میکند؟ کودکان باید علم را به زبان ساده درباره این مسائل بیاموزند و دانش نهادینه شود. تحقیقی داشتیم سالها قبل که ببینیم باتریسازها و حروفچینها چقدر در بدنشان سرب است. دیدیم بچههایشان هم سرب در بدنشان داشتند. یعنی تنها اثر این مواد روی سلامت خود ما نیست بلکه ژن و نسل آینده را هم تحتالشعاع قرار میدهد.»
او ادامه داد: «من با دوچرخه در سطح شهر تردد میکنم و همه با تعجب من را نگاه میکنند. درست است که درمان این وضع محیطزیست بیمار تلخ است، اما باید کمی با اقتدار کار کنیم و این به صورت جمعی امکانپذیر است.»
سمانه طاهری، عضو نهاد مدنی کودکان آبی شهر سربی هم در ادامه با بیان اینکه باید به مردم یاد بدهیم که در روزهای آلوده، ماشینهایشان را بیرون نبرند، گفت: «از طرف دیگر ما فعالان اجتماعی باید بین مردم جا بیندازیم که اگر وسعشان میرسد، روی ماشینهایشان کاتالیزور نصب کنند.» او ادامه داد: «ما عدهای از مادران نگران سلامت فرزندانمان بودیم که از طریق شبکههای اجتماعی همدیگر را پیدا کردیم و دور هم جمع شدیم. در ابتدا میخواستیم صدای اعتراض مادرانهمان را به گوش مسئولان برسانیم و در ادامه دیدیم اگرچه حق هر شهروند این است که حق ابتدایی حیات را داشته باشد، اما الان فریاد همه بلند است و همه انتظار دارند مسئولان کاری کنند و به این نتیجه رسیدیم که خودمان کاری کنیم. دیدیدم سلامت کودک نگرانی همه خانوادههاست. بنابراین میتوان از همین دریچه به خانوادهها وارد شد و نیمی از جمعیتی را که مادران هستند با خودمان همراه کنیم و دغدغههای محیطزیستی را به درون خانوادهها ببریم تا همه آن را رعایت کنند. باید این آگاهسازی اتفاق بیفتد تا مردم در حرکتهای مدنی مشارکت کنند.
سعید دهقان، وکیل دادگستری هم گفت:« اگر قرار بر این بود که وظیفه دولتها اجرا شود، اولینبار که قانون مقابله با آلودگی هوا در سال 74 تصویب شد تاکنون اتفاقی میافتاد: اما میبینیم که دولتها در تمام زمانها غافل بودهاند. بهتر است به این فکر کنیم که نسل ما چه کاری میخواهد برای نسل بعدی انجام دهد. البته اگر اصلا زنده باشیم و نسل بعدی در کار باشد. باید و نبایدهای قانونی ضعیفتر از باید و نبایدهای اخلاقی است و همینجاست که اخلاق زیستمحیطی مطرح میشود. در ماده 33 قانونی که در سال 74 مصوب شد آمده که رسانه ملی موظف است اخلاق زیستمحیطی را ترویج کند. اما در کجا ما چنین برنامههایی را میبینیم؟ ما مشکل قانونی نداریم اما مسأله اینجاست که این قوانین رعایت نمیشوند.»
نظرات شما عزیزان: